375
پنجشنبه 25 بهمن 1397
0
جزوه متالورژی ,
معرفی دانشگاه ,
معرفی گرایش ها ,
چکیده
گرایش شکل دادن فلزات یکی از گرایش های مهندسی مواد و متالورژی است که در مقطع کارشناسی ارشد ارائه می شود. در سال ۹۷ ظرفیت پذیرش در دانشگاه های سراسری ایران در دوره روزانه و شبانه جمعاً ۱۳۵ دانشجو در گرایش شکل دادن فلزات بوده است. در این دوره باید جمعاً ۳۲ واحد اخذ گردد، که شامل دروس اجباری، اختیاری، سمینار و پایان نامه می شود. دروس جبرانی نیز با توجه به رشته دانشجو در مقطع کارشناسی، بایستی انتخاب و گذرانده شود ولی جزء تعداد واحدهای کل دوره محسوب نمی شود.
شکل دادن فلزات
شکل دادن فلزات یک فرایند فلزکاری برای ساختن قطعات و اشیاء فلزی بوسیله تغییر شکل مکانیکی است. قطعه کار بدون اضافه یا حذف کردن هیچگونه موادی تغییر شکل می یابد و وزن آن بدون تغییر می ماند. علم شکل دادن فلزات علمی است که در آن اصول و روش های تغییر شکل فلزات شکل پذیر، با اعمال نیرو به آن بررسی می شود. امروزه در زمینه تکنولوژی شکل دادن فلزات، همانند سایر زمینه ها، با استفاده از جمع آوری تحقیقات علمی و تجربه های عملی به دست آمده در مراکز پژوهشی و هم چنین مراکز صنعتی، به ویژه در کشور های صنعتی پیشرفت هایی حاصل شده است که باعث افزایش کیفیت و کمیت محصولات شده است.
هر فرآیند شکل دادن فلزات شامل تمام متغییرهای ورودی، از قبیل جنس قطعه یا شمش اولیه و هندسه آن (۱)، ابزار شکل دادن از لحاظ ماده و هندسه آن(۲)، شرایط موجود در فصل مشترک ابزار و ماده(۳)، حالت تنش در منطقه تغییر شکل(۴)، نوع و نحوه کاربرد ابزار(۵)، خصوصیات محصول نهایی(۶) و نهایتاً شرایط محیط کارگاه(۷) می شود. در فرآیند شکل دادن فلزات لازم است ارتباط بین ورودی و خروجی تأثیر متغییرهای فرآیند بر کیفیت محصول و مسائل اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد.
کلید دست یابی به عملیات شکل دهی موفق، یعنی کسب محصول سالم با شکل و خواص مطلوب، مستلزم شناخت کافی در مورد سیلان فلز و کنترل آن است. عواملی مانند جهت سیلان فلز، مقدار تغییر شکل، درجه حرارت و سرعت تغییر شکل تاثیر فراوانی بر ریزساختار و خواص محصول دارند.
به طور کلی شکل دادن فلزات به ۵ روش پایه تقسیم می شود:
- شکل دادن تحت شرایط فشار
- شکل دادن تحت شرایط کشش
- شکل دادن تحت شرایط ترکیبی فشار و کشش
- شکل دادن با خمکاری
- شکل دادن تحت شرایط برشی
استاندارد DIN آلمان میان ۱۷ روش فرآیند شکل دادن فلزات، با توجه به حرکت نسبی میان قالب و قطعه و هندسه قالب و هندسه قطعه تمایز قائل شده است.
تحصیل در گرایش شکل دادن فلزات
دانشگاه
دانشجویان کارشناسی مهندسی مواد و متالورژی برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد می توانند گرایش شکل دادن فلزات را انتخاب کنند. دانشگاه هایی که در این گرایش از مهندسی مواد در سال ۹۷ دانشجو پذیرش کرده اند به همراه تعداد دانشجوی مورد نیاز در دوره روزانه و شبانه در جدول زیر آمده است.
| ردیف |
نام دانشگاه |
تعداد دانشجو |
| ۱ |
دانشگاه اراک |
۱۱ |
| ۲ |
دانشگاه تهران |
۹ |
| ۳ |
دانشگاه سمنان |
۱۸ |
| ۴ |
دانشگاه شیراز |
۷ |
| ۵ |
دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی – تهران |
۱۵ |
| ۶ |
دانشگاه صنعتی شریف – تهران |
۱۱ |
| ۷ |
دانشگاه صنعتی مالک اشتر – محل تحصیل در شاهین شهر اصفهان |
۴۰ |
| ۸ |
دانشگاه علم و صنعت ایران – تهران |
۱۲ |
|
۹
|
دانشگاه فردوسی مشهد |
۱۲
|
دروس
دروس گرایش شکل دادن فلزات در کارشناسی ارشد جمعاً در ۳۲ واحد به شرح زیر ارائه می شود:
- دروس اجباری : ۱۷ واحد
- دروس اختیاری : ۷ واحد
- سمینار : ۲ واحد
- پایان نامه : ۶ واحد
- دروس جبرانی : با توجه به رشته تحصیلی دانشجو در مقطع کارشناسی و بر اساس نظر گروه مواد، نوع وتعداد این دروس مشخص می شود.
واحد دروس جبرانی مجزا از ۳۲ واحد مصوب این گرایش است و دانشجو بایستی نمره قبولی (حداقل ۱۲) را در این دروس اخذ کند. این نمرات در معدل نمرات دانشجو لحاظ نمی شود. دروس جبرانی در گرایش شکل دادن فلزات به شرح جدول ذیل می باشد.
| ساعت |
تعداد واحد |
نام درس |
ردیف |
| عملی |
نظری |
جمع |
| – |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
شکل دادن فلزات ۲ |
۱ |
| ۳۴ |
۱۷ |
۵۱ |
۲ |
طراحی قالب |
۲ |
| – |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
خواص مکانیکی مواد ۲ |
۳ |
| – |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
انتخاب مواد فلزی |
۴ |
| – |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
متالورژی سطح |
۵ |
| |
۱۴ |
جمع |
|
دروس اجباری در گرایش شکل دادن فلزات مهندسی مواد به شرح جدول ذیل می باشد.
| پیش نیاز |
ساعت |
تعداد واحد |
نام درس |
ردیف |
| عملی |
نظری |
جمع |
| شکل دادن فلزات ۲ |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
مکانیک محیط‌های پیوسته |
۱ |
| مکانیک محیط های پیوسته (هم نیاز) |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
ریاضیات مهندسی پیشرفته |
۲ |
| خواص مکانیکی ۲ |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
تئوری پلاستیسیته |
۳ |
| ندارد |
۰ |
۱۷ |
۱۷ |
۲ |
خطاهای اندازه گیری در تحقیق مواد |
۴ |
| شکل دادن فلزات ۲ |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
شکل دادن گرم |
۵ |
| مکانیک محیط های پیوسته |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
شکل پذیری فلزات |
۶ |
| شکل پذیری فلزات (هم نیاز) |
۵۱ |
۰ |
۵۱ |
۱ |
آزمایشگاه شکل دادن پیشرفته |
۷ |
| |
|
۱۷ |
جمع |
|
دروس اختیاری در گرایش شکل دادن فلزات مهندسی مواد به شرح جدول ذیل می باشد، که با توجه به علایق و موضوع سمینار و پایان نامه، جمعاً ۷ واحد از میان این دروس باید اخذ و گذرانده شود.
| پیش نیاز |
ساعت |
تعداد واحد |
نام درس |
ردیف |
| عملی |
نظری |
جمع |
| تئوری پلاستیسیته |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
نورد |
۱ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
فورجینگ |
۲ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
اکستروژن و کشش |
۳ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
شکل دادن سریع |
۴ |
| خواص مکانیکی مواد ۲ |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
شکست |
۵ |
| شکل دادن فلزات ۲ |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
طراحی قالب به کمک کامپیوتر |
۶ |
| شکل دادن فلزات ۲ |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
ماشینکاری، سایش و روغنکاری |
۷ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
ترمودینامیک پیشرفته مواد |
۸ |
| شکل دادن فلزات ۲ |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
شکل دادن سوپر پلاستیک |
۹ |
| با نظر استاد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
مطالب ویژه |
۱۰ |
| مکانیک محیط‌های پیوسته (هم نیاز) |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
شکل دادن ورق |
۱۱ |
| ندارد |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
فرآیندهای انجماد |
۱۲ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
تغییر حالت‌های متالورژی |
۱۳ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
روش‌های پیشرفته مطالعه مواد |
۱۴ |
| ندارد |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
روش اجزاء محدود |
۱۵ |
| ندارد |
۰ |
۳۴ |
۳۴ |
۲ |
نفوذ در جامدات |
۱۶ |
| مکانیک محیط‌های پیوسته (هم نیاز) |
۰ |
۵۱ |
۵۱ |
۳ |
تئوری نابجایی ها |
۱۷ |
با توجه به اینکه در مقطع کارشناسی ارشد در هر ترم بین ۸ تا ۱۲ واحد باید اخذ شود، دروس پیشنهادی برای ترم اول دانشجویان گرایش شکل دادن فلزات به شرح ذیل می باشد.
| ردیف |
نام درس |
تعداد واحد |
| ۱ |
ریاضیات مهندسی پیشرفته |
۳ |
| ۲ |
مکانیک محیط های پیوسته |
۳ |
| ۳ |
شکل دادن گرم |
۲ |
| ۴ |
خطاهای اندازه گیری در تحقیق مواد |
۲ |
| ۵ |
درس اختیاری |
۲ |
موقعیت های شغلی گرایش شکل دادن فلزات
به طور کلی مهندسین مواد در زمینه های مختلف بسیاری مانند عمران، ساخت هواپیما، خودرو و صنایع دفاعی و یا در گروهی متشکل از مهندسین، شیمیدانان و دیگر متخصصان علم مواد می توانند شروع به فعالیت کنند. اما مهندسین موادی که در گرایش شکل دادن فلزات در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده و فارغ التحصیل شده اند، قابلیت هایی از جمله:
- تحلیل و طراحی فرآیندهای شکل دهی فلزات مانند نورد، آهنگری، اکستروژن، شکل دادن ورق و …
- تحلیل پارامترهای مختلف تأثیر گذار بر فرآیندهای شکل دهی فلزات
- تحلیل رفتار فلزات در مقیاس میکرو و ماکرو در هنگام شکل دهی و کنترل ساختار و بهبود خواص مکانیکی
- تحلیل قابلیت شکل‌پذیری و کارپذیری سرد و گرم فلزات و آلیاژها
را دارند، که با توجه به این قابلیت ها مشاغلی از جمله: مدیر تولید، مدیر کنترل پروژه، طراح و شبیه ساز فرآیندهای شکل دادن فلزات برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد.
نرم افزار
نرم افزارهای مرتبط با گرایش شکل دادن فلزات، در واقع نرم افزارهای شبیه سازی و طراحی هستند. تعدادی از آنها که در سایت ایران مواد برای دانلود در اختیار شما کاربران گرامی قرار داده شده است، شامل:
