پوشش ضد حریق چیست و انواع آن کدامند؟

پوشش ضد حریق چیست؟

پوشش ضد حریق یا فایر پروف، پوشش هایی هستند که مقاومت مواد و سازه ها در برابر آتش را فراهم می کنند، به طوری که در هنگام آتش سوزی تصادفی، سازه های حیاتی تا زمان کنترل آتش ادامه می دهند. ضد حریق به معنای استفاده از برخی محصولات روی مواد یا سازه هایی است که تشدید آتش را به حداقل می رسانند و بنابراین بهره برداران کارخانه برای اقدام در برابر آتش کافی هستند.

در پالایشگاه ها، نیروگاه های پتروشیمی، نیروگاه ها، پایانه های فرآوری، پاساژها،سازه های دریایی مانند سکوهای نفتی و کشتی ها، تونل ها و بسیاری از مکان های دیگر که احتمال آتش سوزی در آنها زیاد است، کدها و استانداردهای مختلف (مانند NFPA) مجوز دهنده استفاده از ضد حریق را پیشنهاد می کند. برای این منظور، تجهیزات و سازه ها تا ارتفاع معینی یا کل تجهیزات، طبق دستورالعمل ها، ضد حریق می شوند.

برای محافظت از طیف گسترده ای از محصولات قابل اشتعال و غیر قابل اشتعال در برابر آتش، اغلب به پوشش های ضد حریق نیاز است. این قدیمی ترین، کارآمدترین و آسانترین روش برای اعمال هر سطح بدون تغییر در خصوصیات ذاتی مواد است. علاوه بر این، مرحله اولیه آتش سوزی همیشه با احتراق در سطح رخ می دهد و از این رو تمرکز بر روی محافظت از سطح ماده مهم است.

ماهیت ارگانیک بودن پوشش سطح معمولی به راحتی می سوزد و دود و بخارهای سمی ایجاد می کند، که در مواردی که به حفاظت از آتش یا جلوگیری از آتش سوزی نیاز است، برای استفاده مناسب نیست. واکنش در برابر آتش و / یا مقاومت در برابر آتش برای ارزیابی مواد قابل اشتعال و غیر قابل اشتعال با استفاده از پوشش های ضد حریق و مقاوم در برابر آتش یا محافظ در برابر آتش در نظر گرفته می شود. درجه تاخیر در آتش به طور عمده به ضخامت پوشش، لایه ها و کارایی فرمولاسیون بستگی دارد. 

ارائه دهندگان خدمات ضد حریق اقدامات محافظت در برابر آتش منفعل را ارائه می دهند که باعث مقاومت بیشتر مواد و سازه در برابر آتش می شود. ساختمانی که دارای سیستم ضد حریق، دارای لیست مجاز است، دارای درجه مقاومت در برابر آتش است. ضد حریق لزوماً به این معنی نیست که یک سازه هرگز نسوزد. هیچ ماده معمولی در شدت دما و یا مدت زمان قابل توجهی کاملاً در برابر اثرات آتش مصون نیست. سیستم های ضد حریق باعث مقاومت بیشتر ساختار در برابر آتش می شوند.

خدمات ضد حریق با خدمات حفاظت در برابر آتش متفاوت است. ارائه دهندگان خدمات حفاظت از آتش معمولاً به طراحی، نصب، نگهداری و آزمایش آبپاش ها، پمپ های آتش نشانی، خاموش كننده ها، دزدگیرها، ردیاب ها و سایر دستگاه های اطفا حریق و تشخیص آتش در ساختمان می پردازند. ارائه دهندگان خدمات، اغلب هم خدمات ضد حریق و هم خدمات محافظت در برابر آتش را ارائه می دهند.

خدمات ضد حریق اغلب شامل پوشش تیرهای فولادی داخل سازه ها است. در حالی که فولاد غیر قابل احتراق است و هیچ نوع آتش سوزی عادی نمی تواند فولاد را ذوب کند، گرمای ناشی از آتش می تواند باعث ضعیف شدن فولاد شده و باعث خم شدن تیرچه شود و سپس از کار بیفتد و کل ساختار ساختمان را پایین بیاورد. عایق نسوز فولاد را از گرمای آتش عایق می کند بنابراین تیرچه بسیار آهسته تر گرم می شود. این امر باعث می شود تا زمان بیشتری برای خاموش کردن یا تخلیه ساختمان برای به حداقل رساندن آسیب ها شوند.

انواع پوشش ضد حریق

انواع پوشش ضد حریق

سه نوع اصلی پوشش های ضد حریق، عایق های نسوز سیمانی، رنگ های عایق و منبسط شونده، بردهای ضد حریق است.

ضد حریق سیمانی : این نوع پوشش ها از نوع گچ و سیمانی هستند که در صورت خشک شدن مانند گچ سفید به نظر می رسند. این پوشش ها روی سطح اعضای سازه ای که نیاز به محافظت دارند، پاشیده می شوند. عایق های پوششی بر پایه گچی، دارای محدودیت کاربرد هستند. معمولاً برای عایق نسوز سیمانی روی همه جا قابل استفاده است مانند: تیرهای فولادی استفاده می کنند تا تیرها را در دمای زیر 540 درجه سانتیگراد، دمایی که فولاد خم می شود، نگه می دارد.

این پوشش ها همچنین برای محافظت از بتن ساختاری مانند تونل های وسایل نقلیه، در برابر آتش سوزی های شدید نفتی و سایر مواد استفاده می شوند. اعضای بتن برای حفظ یکپارچگی سازه خود به عایق بندی آتش اضافی نیاز دارند.

رنگ های عایق و منبسط شونده : رنگ های محو شده با گرم شدن، منبسط شده و ذوب می شوند تا مانعی در برابر حرارت ایجاد کنند. آنها معمولاً حاوی سیلیکات های سدیم هستند. پوشش رنگ ضخیم می شود، هوا را مجذوب می کند و یک لایه ذغال تشکیل می دهد، در شرایط گرمای زیاد عایق بیشتری ایجاد می کند. این پوشش ها با اسپری یا مسواک زدن بر روی سطوح محافظت می شوند. با وجود اینکه قابلیت تغییر پذیری با پوشش های سیمانی وجود دارد، این رنگ ها معمولاً در لوله ها و سایر مواد فلزی مانند مخازن و شیرها استفاده می شوند، جایی که پوشش ضخیم ضد حریق سیمانی در آن قرار دارد. بتونه های محوری در فایرستوس استفاده می شود.

بردهای ضد حریق (Firestop Fireproofing) : بردهای ضد حریق شامل آب بندی تمام دهانه ها و اتصالات در دیوارها و کف های دارای مقاومت در برابر آتش است. پیمانکاران سیستم تهویه مطبوع را برای پر کردن حفره های مجاری و مهر و موم کردن مجاری در محل عبور از دیوارهای آتش، میراگرهای آتش نشانی را نصب می کنند. برش های سوراخ برای لوله ها و سینی های سیم کشی برق  معمولاً به طور کامل با یک درزگیر مخصوص آتش ساخته شده از یک ماده گچی یا عایق الاستومری پر می شوند.

استفاده از پوشش ضد حریق

نکاتی برای استفاده از پوشش ضد حریق:

برخی از نکاتی که باید در هنگام انجام هر نوع از این پوشش های ضد حریق رعایت کرد عبارتند از :

• محکم کاری و چسباندن دقیق عایق ضد حریق به سطح زیر کار به طوری که به مقاومت کافی در اثر افزایش دما دست پیدا کنیم.

• ایجاد ضخامت لازم در عایق ضد حریق بر روی سازه ساختمانی برای اجتناب از رسیدن سازه به دمای بحرانی و اعمال کمترین میزان خسارت به بنا.

• عدم استفاده از برخی موارد که باعث ضعیف شدن عایق مقاوم به حریق می شود، به عنوان مثال اجرای نما به طور مستقیم روی رنگ‌ ضد حریق سازه های فلزی عملاً آنها را بی اثر می سازد به طوریکه هیچ گونه مقاومت دمایی را شاهد نخواهیم بود.

دلیل تاکید به استفاده از پوشش های ضد حریق چیست ؟

از جمله دلایلی که به تاکید استفاده از پوشش های ضد حریق اشاره دارد، این می باشد که آتش سوزی یک بلا می باشد که از دیر باز تاکنون به دلیل سهل انگاری خود انسان ها اتفاق می افتد و فقط در عرض چند دقیقه و یا در عرض چند ثانیه مال و حتی جان انسان ها را از بین می برد.

تمامی ساختمان هایی که دارای مواد قابل اشتعال هستند، به خصوص سازه هایی که دارای اسکلت های فلزی می باشند، بیشتر در معرض حریق قرار دارند و استفاده از محافظ های ضد حریق را به هیچ عنوان نباید فراموش کرد.

این پوشش ها و محافظ ها کاملا با محیط  زیست سازگاری دارند و غیر سمی و فاقد آزبست می باشند. طریقه استفاده از این مواد بسیار راحت بوده و توسط دستگاه های پاشش بر روی سطوح مختلف اجرا می شوند.

منبع: بیتوته