سامانه صدور یکپارچه دسته چک (سامانه صیاد) از 28 شهریور 1396 توسط بانک مرکزی رونمایی شد.

چک صیاد چیست؟

چک صیاد، جدیدترین نوع چک های عرضه شده در ایران می باشد که از ابتدای سال به صورت رسمی در بانک های ایران ارائه شد. این چک ها دارای یک شناسه صیادی یکتا می باشد که دریافت کننده چک می تواند با این شناسه، از وضعیت اعتباری صادر کننده چک مطلع شود. صادرکنندگان، انتقال دهندگان و ذینفعان چک صیاد ملزم به رعایت قوانین زیر می باشند:

– ثبت چک در سامانه معرفی شده توسط بانک مرکزی (صیاد) در حین صدور ، دریافت یا انتقال چک.

– ممنوعیت دریافت دسته چک یا صدور دسته چک جدید برای افرادی که دارای چک برگشتی سوء اثر نشده هستند.

– ممنوعیت صدور چک حامل.

– ثبت انتقال چک در سامانه به جای پشت نویسی چک و ... .

شرایط دریافت دسته چک صیادی جدید

فرد متقاضی دریافت دسته چک جدید با مراجعه به شعبه، ثبت اولیه درخواست صدور دسته‌چک را انجام می‌دهد و در صورت تأیید از سوی رئیس شعبه، درخواست او به‌ منظور استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال می‌شود. چنانچه فرد متقاضی دسته‌چک جدید “صیاد” ازنظر بانک مرکزی، واجد شرایط دریافت دسته‌چک باشد، درخواست او از سامانه صیاد به گروه صدور دسته‌چک به‌منظور شخصی‌سازی و چاپ چک ارسال و دسته‌چک جدید صادر خواهد شد.

لازم است تمام چک های صیاد باید در سامانه معرفی شده بانک مرکزی با نام صیاد ثبت شوند.

مزایای چک صیاد چیست؟

از مزایای چک صیاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– اختصاص شناسه صیاد(کد۱۶رقمی) به هربرگ چک که حاوی اطلاعات اعتبار صاحب حساب می‌باشد.

– حذف نقش شعب بانکی در صدور دسته چک و جلوگیری از زدوبند افراد با رییس شعبه.

– ویژگی‌های ظاهری یکسان در چک‌های صیادی(تنها وجه تمایز لوگوی بانک می‌باشد)

– امنیت بالای چک صیاد(نوع کاغذ و آرم‌های برجسته آن قابل جعل نمی‌باشد)

– امکان استعلام اعتبارحساب صادرکننده چک و در نتیجه کاهش آمار چک برگشتی

– قابلیت نقدکردن چک در تمام بانک‌های کشور بدون توجه به بانک صادرکننده چک

– تعیین سقف مبلغ چک توسط سامانه صیاد و جلوگیری از صدور چک با مبالغی بیش از توان مالی صادرکننده

– حذف صدورچک در وجه حامل و جلوگیری از خطراتی مانند به سرقت رفتن چک

– حذف چک سفید امضا و خطراتی که برای صادرکننده چک دارد.

شناسه 16 رقمی چک صیاد

مشخصات ظاهری چک های جدید

– رنگ این چک ها بنفش است.

– اندازه چک ۸۵×۱۷۰ میلیمتر می باشد.

– در چک های جدید شناسه یکتای ۱۶ رقمی در سمت چپ بالای هر برگ چک دیده می شود. همچنین QR کد نیز بر روی هر برگ چک چاپ می شود.

– عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» بر روی چک درج شده است.

ویژگی‌ چک های جدید

ملاک اعتبار و محوریت با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد است و در صورت مغایرت مندرجات روی چک با اطلاعات سامانه صیاد، بانک از پرداخت وجه‌ چک خودداری می کند. در ادامه، در صورت درخواست دارنده چک، بانک نسبت به صدور گواهی عدم‌پرداخت اقدام می کند.

با اجرای قانون جدید صدور چک، آن دسته از چک های طرح جدید ‌ثبت نشده‌ در سامانه صیاد مشمول الزامات و سازوکارهای مقرر در قانون صـدور چک نخواهند بود و صرفا یک سند مدنی موید طلب به شمار می آیند.

صدور چک برای ضمانت بلامانع است، ولی چک بدون تاریخ اساسا قابل وصول نیست.

ثبت چک صیاد

همان طور که اشاره شد تمام چک های صیاد ملزم به ثبت چک در سامانه معرفی شده بانک مرکزی با نام صیاد هستند. اما ثبت چک صیاد در این سامانه به چه شکلی انجام می شود. برای دسترسی به این سامانه روش های متعددی وجود دارد که عبارتند از :

• اینترنت بانک های مختلف : تقریبا تمامی بانک ها خدمات مربوط به چک های صیاد را در اینترنت بانک خود ارائه می دهند. برای ثبت چک صیاد در اینترنت بانک هر یک از بانک ها باید در آن لاگین کرده و در بخش مدیریت چک که ممکن است در برخی بانک ها با عنوان متفاوت تری موجود باشد وارد قسمت ثبت چک شده و فرآیندهای مربوط به ثبت چک صیاد خود را انجام دهید.

• همراه بانک ها و وب اپلیکیشن های بانک های مختلف: یکی دیگر از راه های ثبت چک صیاد مراجعه به همراه بانک ها یا وب اپلیکیشن های بانک های مختلف است که در صورت نصب آن ها و احراز هویت در آن ها می توانید به راحتی در بخش مدیریت چک ، ثبت چک صیاد خود را انجام دهید.

• استفاده از برنامه های موبایلی پرداخت دارای مجوز بانک مرکزی: یکی دیگر از راه های ثبت چک صیاد استفاده از نرم افزارهای موبایلی حوزه پرداخت است. در حال حاضر اپلیکیشن های آپ، 724، تاپ، سکه و ایوا دارای مجوز بانک مرکزی برای ارائه خدمات چک صیاد هستند.

همه چیز درباره چک های جدید

تایید دریافت چک صیاد

بعد از اینکه صادرکننده چک، عملیات ثبت چک صیاد را با یکی از روش های گفته شده در بالا انجام داد حال برای نقد شدن این چک باید دریافت کننده چک نیز مندرجات برگ چک را در این سامانه تایید کند. البته نیازی نیست که تایید دریافت چک صیاد در همان بانک عاملی که صادرکننده چک را در آن ثبت کرده انجام شود. ذینفع باید به یکی از روش های گفته شده وارد سامانه شود و این بار گزینه تایید چک را انتخاب کند و بعد از وارد کردن شناسه صیاد چک و بررسی مندرجات چک آن را تایید یا رد کند. در صورت رد چک امکان نقد شوندگی آن وجود ندارد و ذینفع باید برگ چک را به صادرکننده چک برگرداند.

ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد برای ثبت، تایید و انتقال چک

– اینترنت بانک

– موبایل بانک

– اپلیکیشن های موبایلی حوزه پرداخت

– مراجعه به شعب بانک های عامل

چگونه چک‌های صیادی را استعلام بگیریم؟

هر چند سابقه حساب صادرکننده چک همواره از دغدغه هاست اما می توان قبل از گرفتن چک صیادی وضعیت آن را در قالب 5 رنگ سفید، زرد، نارنجی، قهوه ای و قرمز استعلام کرد.

برای اینکه از خوش حسابی صادرکننده چک مطمئن شوید و خیالتان بابت نقد شدن چک راحت باشد. قبل از دریافت چک  می توانید شناسه استعلام 16 رقمی مندرج در چک های صیادی را به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی به شماره ۷۰۱۷۰۱ پیامک کنید (۱*۱* شناسه استعلام ۱۶ رقمی) تا از وضعیت اعتباری صادرکننده چک از نظر تعداد و مبلغ چک های برگشتی ثبت شده در سامانه بانک مرکزی اطلاع پیدا کنید. نکته مهم اینکه شناسه استعلام باید بدون هیچ گونه کاراکتر اضافی برای سامانه ارسال شود.

دریافت پیامک جواب استعلام چک صیادی

نهایتا ظرف مدت 15 دقیقه، پاسخ استعلام چک صیادی، به صورت پیامک در اختیار شما قرار می گیرد و در صورتی که به هر دلیلی تا 15 دقیقه پاسخی از مرکز صیاد دریافت نشود، نتیجه با پیامک «عدم امکان اخذ استعلام» به شما اعلام خواهد شد و باید مجدداً برای دریافت استعلام اقدام کنید. نکته مهم اینکه تمامی پیامک های اطلاع رسانی در خصوص استعلامات مورد درخواست شما، فقط با سر شماره ۷۰۱۷۰۱ اطلاع رسانی می شود. استعلام صورت به صورت رتبه بندی بر اساس شاخص های رنگی به شما اطلاع داده می شود که جزئیات آن را باهم مرور می‌کنیم.

– سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی بوده یا درصورت وجود سابقه، تمامی موارد رفع سوء اثر شده است.

– زرد: صادرکننده چک دارای یک فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵ میلیون تومان تعهد برگشتی است.

– نارنجی: صادرکننده چک دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.

– قهوه ای: صادرکننده چک دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.

– قرمز: صادرکننده چک دارای بیش از ده فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی است.

منبع: بیتوته